Ontdekking van een eilandenrijk
9 – 17 augustus 2012
Bijzondere dagen in ons leven markeerden we bij voorkeur met bijzondere reizen. Mariannes zestigste verjaardag vroeg om een unieke plek in de wereld: het werd een hoogzomerse reis naar het eilandenrijk van Venetië!
Onze reis begon en eindigde als een echte reis met een busrit van het dorp Den Hoorn op Texel, een bootreis over het Marsdiep tot Den Helder, een busreis van de boot tot het treinstation voor een reis naar luchthaven Schiphol en een flinke versnelling per ‘vlieger’ naar het vliegveld Marco Polo, gelegen op het vaste land van Italië, maar op een korte bootafstand van de eilanden van Venetië. Vanuit het vliegveld kon je langs overdekte gangen tot de kade van de vaporettos lopen en – als je van tevoren kaartjes gekocht had – zo doorlopen. Alles liep naar wens, tegen 19 uur stonden we voor de deur van hotel Conterie op het wereldberoemde glasblazerseiland Murano.
Na het ons opfrissen in een echt sfeervolle Venetiaanse kamer verkenden we gauw de directe omgeving van ons hotel en belandden uiteindelijk in de laatste nog geopende osteria aan een van de hoofdkanalen van het eiland. Een goede manier om je thuis te gaan voelen.
10 augustus werden we – 30 jaar na onze laatste reis naar Venetië vanuit Hamburg – voor het eerst wakker op het eiland Murano, in de lagune van Venetië. Héél speciaal en prettig was ook het eerste ontbijt op een dakterras.
In alle rust, genietend en zoveel mogelijk in de schaduw lopend slenterden we in Murano naar de dichtstbijzijnde vaporettes, kleine veerbootjes die, als openbaar vervoer, druk tussen de verschillende eilanden heen en weer over het open water van de lagune maar ook door de vele grachten en kanalen van de stad Venetië en de kleinere stadjes in de lagune, zoals Murano en Burano, varen. Een paradijs voor wie van bootjes varen houdt maar vooral ook, in het warme zuiden, elke keer weer een lichte verkoeling tussendoor. Vanuit Murano bezochten we eerst de dichtstbijzijnde wijk van Venetië, Cannaregio.
Stegen, kaden, autoloze straatjes, kleine kanalen en grachten, veel bruggen, pleintjes, prachtige kerken, stadspaleizen, terrasjes, winkels en restaurants. Een verrassend rustige wijk, hoe dicht ook bij een van de meest toeristische omgevingen in de wereld. Rond de middag durfden wij ons vanuit de rust in richting van de drukte te bewegen: toch te benieuwd naar het prachtige San Marcoplein, de Rialtobrug, het Dogepaleis, de San Marco Kathedraal, de Canal Grande… Om uit te rusten gebruikten we ook hier tussendoor weer bootjes, even zitten, vanuit het water kijken naar al die ongelofelijke pracht. Wij bleven van de ene in de andere verbazing vallen, al die laagjes cultuur, die lange geschiedenis, die eindeloze schoonheid. En geen auto’s, hoe fantastisch alleen dat al voelt. Zelfs in het echte centrum viel de drukte nog mee.
Gezellig veel mensen en concentraties van massatoerisme zag je van verre al aankomen en kon je vaak genoeg nog ontwijken. Het zomerweer was voor ons beiden ideaal: niet veel meer dan 25° C., wel licht bewolkt en aangename briesjes bij en op het water. En dat tot in de latere avond. Eten deden we aan de Fondamenta Nuove en we namen ergens tegen 21 uur de één na laatste boot vandaar naar Murano terug (bijgeloof van eilanders…). Weer thuis, bleek het op Murano pas echt stil… Op een terrasje met een ijsje genoten we nog van de avondstemming en het leven om ons heen.
11 augustus, niet zomaar een dag: Marianne werd 60 jaar oud!!! Uitslapen, het ontbijt weer boven op het terras en dan weer met de vaporetto op stap, deze keer naar het centrale San Marco Plein. Onze bedoeling was het, de fameuze San Marco Kathedraal te bezoeken. Al gauw zagen we een file van meer dan 100 m, langzaam vorderend, heet… nee! Vlak bij, op het plein was het ook druk. Zaterdag ‘natuurlijk’…
Dus besloten we zo snel mogelijk een rustigere wijk op te zoeken: Dorsoduro. Andere sfeer dan het in het ‘dure’ San Polo en Santa Croce, waar we doorheen liepen ook natuurlijk weer over de drukke, wereldberoemde Rialtobrug. Maar even daarbuiten viel het mee, werd het zelfs stil in stegen en aan kaden (fondamenta) zonder winkels en restaurants waar we wandelden tot aan het ‘grote water’ bij het Fondamenta delle Zattere, waar we spontaan een vaporetto naar het eiland Lido di Venezia – het strand van Venetië – namen.
Een compleet andere sfeer: hoge, feodale badplaatsvilla’s, auto’s (wat een verschil als die er gewoon 100 % niet zijn en ook geen scooters, brommers, fietsen…). Tot aan het strand gewandeld: superstrand, superdruk, wel sfeervol, eindeloze rijen kleine badhuisjes, ‘gewoner’ dan gedacht. Warm zeewater, en een prachtig zicht op de Adriatische Zee.
Van het Lido reisden we dan via Sant’Elena en het Biënnale park terug. Heel groene wijken voor Venetiaanse begrippen!
Gegeten hebben we in een restaurant dat ons teleurstelde, maar een mooie avondwandeling op ‘ons’ eiland en lekkere boodschappen voor een mooie afsluiting van de verjaardag lukten wel.
12 augustus: ’s Nachts afkoeling dankzij onweer en een felle regenbui. Voor deze zondag hadden we ons voorgenomen eerst maar eens ‘ons’ eiland tot in alle hoekjes te verkennen. Haast buurtgewijs struinden we over het mooie, rustige eiland met zijn vele, soms doodlopende steegjes, kaden, pleintjes, gelukkig soms ook bruggen, maar ook uitgedroogde parkjes en in de uithoeken mediterrane wildernissen. Na een koffiepauze bezochten we een highlight van Murano, de fraaie Romaanse basilica Dei Santi Maria e San Donato met een prachtige apsis, een gouden mozaïek van Maria en een wellicht nog fraaiere vloer van middeleeuwse mozaïeken. Echt prachtig allemaal!
De basilica dei Santi Maria e Donato
Na de lunch gingen we met bootjes vanuit Murano naar het landbouweiland Sant’Erasmo. Hier zijn we, in zondagse rust, twee uur lang van een gehucht dat Chiesa (kerk) heette tot aan een noordelijke halte, Punta Vela, gewandeld: een kilometer of twee in alle stilte, landelijk, mediterraan, prachtig!
Vandaar uit zijn we met een volgende vaporetto naar het onwaarschijnlijk kleurrijke stadje Burano gevaren. Een eiland dat bekend staat om zijn kantwerk, maar nog meer om zijn ongelofelijk kleurrijke huisjes langs vele kleine grachten en kanalen. Die kleurenpracht is gewoon overdonderend! En de toren van de plaatselijke hoofdkerk was nog schever dan die van Pisa. Toen we moe werden van het vele rondwandelen en -kijken besloten we op een terras langs een grachtje neer te strijken en iets te eten en te drinken, werkelijk genietend van de sfeer om ons heen.
Dan per boot terug langs nog een eiland, Mazzarbo, wel door een brug verbonden met Burano. Leek wel een beetje op de buurman Burano, alleen veel kleiner. Via een bezoek aan het befaamde Begraafplaatseiland San Michele – hier liggen o.m. de componist Igor Stravinsky, de balletimpresario Sergej Diaghilev en de dichters/schrijvers Ezra Pound en Joseph Brodsky begraven – keerden we heel enthousiast terug naar ‘huis’.
Met wijn, druiven en Italiaanse kaas hebben we nog lang van de avond op het dakterras genoten en de volgende dag gepland. Een heerlijk afwisselende hoogzomerse dag met een zeer intensieve ‘eilandenrijk – ervaring’.
13 augustus: Na het ontbijt voeren wij per vaporetto weer naar het San Marco Plein. Maar ook vandaag, iets voor 10 uur, bleek de rij bij de dom al veel te lang, de zon te heet.
Dat bracht ons tot het besluit plan B in werking te zetten: dan gaan wij toch het meest ver weg gelegen eiland van de stad Venetië, aan de andere kant van het ‘grote water’ Canale della Giudecca, de wijk/het eiland Giudecca, bezoeken. Vandaar heb je prachtige vergezichten naar het stadsdeel Dorsoduro en aan de oostkant naar het San Marco Plein, het Dogepaleis etc. Het werd een heel mooie wandeling!
En weer per boot vervolgens naar het kleine buureiland van Giudecca, Isola di San Giorgio Maggiore. Hier bezochten we de imposante kerk San Giorgio Maggiore met veel reusachtige Tintoretto-schilderijen en de mogelijkheid om per lift de campanile eenvoudig te ‘beklimmen’: hier genoten we van een prachtig, helder uitzicht over heel Venetië en een flink deel van de eilanden van de lagune. Magnifiek!
Op een terras bij de grote kerk hebben we nog een glas witte wijn gedronken met uitzicht op het verre San Marco Plein en het Dogepaleis. Wij werden er licht vermetel van: derde poging van een bezoek aan de San Marco Kathedraal – maar de rij was nog steeds veel te lang… Dan toch maar langs de Rialtobrug dwars door de echte binnenstad richting Cannaregio, de Fondamenta Nuove. Maar heel veel restaurants bleken er, net als zo vaak in de wereld op maandag gewoon dicht. En die paar die wel open waren, bleken overvol. Dus per vaporetto terug naar Murano. Wij belanden toevallig in de mooie tuin van een restaurant vlakbij ons hotel: sfeervol, leuke geschiedenis, prima eten!
14 augustus: Dag nummer 5 van onze reis binnen de lagune van Venetië. Per bootje van Murano naar het eilandje Mazzorbo, dat via een brug ook verbonden is met het eiland Burano. We begonnen de dag met een lekkere, sterke koffie en heerlijk uitzicht op een bijzondere canale, een héél mediterraan sfeertje, rondom mooi!
Dan wandelden we kriskras over het eiland langs het park van een voormalig landgoed, nu wijngaard, met moestuinen en terras (ondersteund door de EU), door een grappige, kleurrijke nieuwbouwwijk, langs een wat ouder rijtje kleine huisjes met zeer fraaie, romantische tuinen tot een oude kern met een oeroude kerk, uiteraard aan een kanaal gelegen. Terug liepen we weer langs een kanaal en een begraafplaats naar Burano, waar we gauw over wilden stappen naar een volgend eiland, Torcello. Ooit druk bevolkt, tienduizenden inwoners (!), nu nog een handvol, verder grotendeels verwilderd landschap, natuur. Nu in de late zomer niet echt mooi, want veel te uitgedroogd en dor. Wel tekenen van herstel: een gerenoveerd kanaal en brug, een drietal grote restaurants, enkele tweede huizen in stijl, maar vooral een prachtige oeroude (elementen teruggaand tot 1008) kleine kathedraal (bisschopszetel ooit), romaanse architectuur, waanzinnig mooie mozaïekwanden en -vloeren, een oeroude kansel etc. binnen en stenen banken en een bisschopszetel e.d. buiten. Het werd een echt hete dag, flink boven de 30° C. Gelukkig was er overal genoeg schaduw!
Na een thee en een wijn op een lommerrijk terras namen we een bootje terug naar de grote stad, maar onderbraken de vaart op het eiland San Michele, de grote begraafplaats (vorige keer bijna sluitingstijd…). Minder boom- en schaduwrijk dan je vanaf een afstand denkt en heel klassiek, geometrisch in aanleg. Ongelofelijk veel gangen met bovengrondse gebouwen vol lijkkisten (hoe heet zoiets eigenlijk?), maar ook grote velden met graven zoals we die in West- en Midden-Europa ook kennen. Maar ook, universeel, hele huizen en mausolea voor de gefortuneerden. Veel bekende doden, waaronder Igor Stravinsky, Ezrah Pound en Joseph Brodsky.
Vanuit San Michele lieten we ons tot de wijk Cannaregio varen, waar we in de kerk van Madonna dell’Orte, ingetogen voor Italiaanse begrippen, vele schitterende schilderijen, waaronder vooral van Jacopo Tintoretto bewonderden. Tot sluitingstijd bleven we er van genieten! Vanaf een leuk terras op het Fondamente Nove genoten we dubbel: van het uitzicht naar Murano en een lekkere risotto-maaltijd.
15 augustus: Feestdag in Italië: Maria Hemelvaart! We stapten vroeg op een vaporetto richting centrum van Venetië, naar het San Marcoplein. Redelijk op tijd, de rij is nog aanvaardbaar. Het duurde uiteindelijk nog drie kwartier geduldig in de rij staan voor we eindelijk de prachtige kathedraal mochten betreden. Helaas niet de kerkruimte zelf, maar wel eindeloos veel ‘galeries’ op hoogte met prachtige museumschatten en zicht van dichtbij op waanzinnig mooie mozaïeken in de koepels van de kerk en op de zijmuren.
‘Struinen’ over de begane grond zat er even niet in: er was een mis gaande. En dan mis je toch iets om ooit nog eens voor terug te komen… al is het ‘rondlopen op hoogte’ in ongekende gouden weelde een echte belevenis! En je kunt er vanuit een soort terras op hoogte ook over het reusachtige San Marcoplein kijken en in alle rust op het gekrioel beneden inzoomen. Fantastisch!
In de buurt van San Zaccaria even uitgerust bij koffie en broodjes voor we weer op eilandenjacht gingen. San Servelo, op zichtafstand van Venetië, tegenwoordig de locatie van de Venice International University (samen opgericht met o.m. de universiteiten van Barcelona en München) en sinds 2000 een interessante plek voor postacademische studies (natuur en milieu, duurzame economie, filosofie, kunst(nijverheid). Eenmaal op het eiland bleek, behalve de receptie en het mooie park, alles gesloten. Een korte rondwandeling door het park gaf wel een goed idee van de locatie. Deed ons natuurlijk ook even weer denken aan een verwante locatie in Dubrovnik, die we ooit in 1983 met veel plezier bezochten.
Terug naar het San Marcoplein en vandaar overstappen in een bootje naar de buurt van het Guggenheimmuseum / Santa Maria della Salute gelegen in een uithoek van de wijk Dorsoduro.
Even nog wat wandelen door de wijk voor we om 15 uur een bootje namen naar een uniek eilandje, San Lazzaro degli Armeni, een van dé belangrijkste spirituele plekken in de wereld van katholieke Armeniers. Hier was een rondleiding niet te vermijden. In het Italiaans (summier samengevat in het Engels) door de kloosterkerk, de refter, een prachtige bibliotheek, antropologische verzamelingen.
Een unieke plek en het duurde tot 19 uur voor we terug waren op ‘ons’ eiland. Even uitrusten en opfrissen, voor we dan bij onze favoriete Osteria al Duomo, gezellig, heel druk (feestdag), lange tafels vol families, relaxed en lekker gingen eten.
16 augustus: Onze laatste volledige vakantiedag in de Lagune van Venetië. Na het ontbijt nog eens door de nabije Dom van Murano, bijna een knieval voor de vloermozaïeken, wat zijn ze toch mooi! Dan, tegen 9.30 uur en het was al boven 30° C., even naar een klein parkje in omsloten bebouwing met een Buitenschoolse Opvang als gebruiker. Fruitbomen, groenten en zomaar een groene tipi en wilgentunnel in dit mediterrane klimaat! En, een nog veel grotere sensatie: een rustig wormenpikkende hop op het grasveld. Bij ons uitgestorven, hoogstens eens dwaalgast!
In een opperbeste stemming naar de dichtstbijzijnde vaporetto, halte Faro, en verder met lijn 13 naar het laatste nog niet bezochte, openbaar toegankelijke, bewoonde eiland: Vignole. Een eiland met veel landbouw, stoffige wegen, kanalen, enkele huizen en een klein kerkje langs een oud water. Via een brug komen we bij de eerste bewoners die openheid t.o.v. bezoekers tonen: een agro-toerisme boerderij en een osteria met terras – langs de kust en met zicht op Venetië (arsenaal en castello omgeving). Reuzegroot, wie komt hier? Groepen per boot, familiepartijtjes vanuit de hele lagune? Er stonden zeker 200 stoelen op diverse overdekte terrassen en er bleek een grote keuken met verse groenten en zeevruchten uit de directe omgeving. Er waren ook veel mensen aan het werk! Aangezien we koffie tijdens hun werkpauze vroegen kregen we ook een soort toastje met verse kaas, een ansjovis + tomaatje, lief!
Verder was het niet goed mogelijk om rond te struinen op Vignole: alle erven hoog omsloten, dicht, zonder mogelijkheden om langs velden en bosjes te wandelen. Dus terug naar het stadsdeel van Venetië, Castello, eerst naar het ‘eiland’ (drie bruggen) San Pietro met een immense kerk en zijn vele schilderijen. Dan dwalen door de oostelijke Castello-wijk, ongeveer het laatste stukje voor ons totaal onbekend Venetië.
Tegen 15.45 uur voeren we terug naar ‘ons’ eiland, waar om 16 uur in de ‘Glasblazersschool’ een film en een leuke demonstratie glasblazen begon. We begrepen er tenminste voor even veel meer van, maar waren vooral van het handwerk, de technieken, de artistieke kant van het vak enorm onder de indruk.
Een uur later wandelden wij terug naar ons hotel en keken toch even heel anders naar de tientallen etalages in glaswinkels. En we vervulden ons nog een andere wens, Italiaans ijs in een hoorntje. Ook daarin zijn de Italianen ware meesters! ’s Avonds laat, tot 22.15 uur liepen we nog eens een mooi rondje door het centrum van het ons al bijna vertrouwde eiland. Er stond een vreemde wind (sirocco?), maar het bleef droog. Op een nabij pleintje namen we weemoedig afscheid van de zo typisch Venetiaanse sfeer.
17 augustus: 8 uur uit bed, pakken, ontbijt en koffie op het meest nabijgelegen plein; per ‘Alilaguna’ naar het vliegveld en om 18 uur zaten we al weer op ‘ons’ eigen eiland Texel. Dit gaat dan allemaal wel heel erg snel en ontnuchterend…