We beseften vanaf de start van het netwerk Springzaad in 2001 heel goed dat we allemaal veel zouden kunnen leren van ervaringen in het buitenland, met name in Engeland en Duitsland, maar ook in de Scandinavische landen en Zwitserland.
Wij hadden zelf eind jaren 1980 / begin jaren 1990 al veel interessante schoolnatuurtuinen gevonden in Duitsland en Zwitserland. Vanuit Springzaad ging Kees Both in april 2002 mee met de mensen van het AGATOS-netwerk (NME-coördinatoren op Brabantse scholen) naar Learning through Landscapes in Engeland. Er werden daar in totaal acht scholen bezocht met een groen schoolplein. Kees schreef over zijn ervaringen in Engeland een zeer lezenswaardig artikel.
Marleen van Tilburg wilde graag aan een project in Zuid-Duitsland meewerken, waar al veel ervaring was met ontwerp en aanleg van groene schoolpleinen. In haar kielzog zouden in de jaren die volgden nog meer ontwerpers / hoveniers een weekje al meewerkend zich in Beieren bij laten scholen. Sigrun Lobst was daar zelfs regelmatig en heeft in Dietenhofen een zeer geslaagd groen schoolplein ontworpen.
Sigrun lukte het ook om een grote groep Duitse hoveniers, georganiseerd in de BASEG, naar Rotterdam te lokken om de finishing touch te realiseren van de omvorming van bouwspeelplaats De Botte Spijker tot Speeldernis De Essenburcht, later verkort tot De Speeldernis. Een zeer geslaagde vorm van internationale samenwerking!
Springzaad krijgt subsidie van het ministerie van LNV
In de toewijzing van de subsidie voor het project ‘Springzaad’ stond heel nadrukkelijk dat we ons internationaal dienden te oriënteren. Dat was een eis waar we maar al te graag aan wilden voldoen! Het boekje ‘Pausenträume’ van de Berlijnse organisatie Grün macht Schule had zoveel enthousiasme opgewekt dat we daar gauw eens wilden gaan kijken. Ook wilden we terug naar Zwitserland waar Alex Oberholzer als PABO-docent heel veel van de grond had gekregen. Hij was het immers die ons eind jaren 1980 de ogen geopend had voor groene schoolpleinen. En we wilden ook heel graag zelf naar Engeland om met eigen ogen o.a. die beroemde Coombes School te zien en beleven. En naar Freiburg, dat volgens Alex Oberholzer het Mekka was van de natuurspeelplaatsen. En naar Noordrijn-Westfalen waar ze al heel lang bezig waren met natuurlijk spelen en leren. En – natuurlijk – ook naar Beieren omdat we steeds enthousiastere verhalen hoorden over de fantastische bloemenrijkdom van de door Reinhard Witt c.s. ontworpen en aangelegde natuurspeelplaatsen bij scholen, kinderopvang en in buurten.
Na een kort herhalingsbezoek aan Zwitserland (en op terugreis langs Freiburg) in het vroege voorjaar van 2004 – interessant om te zien hoe de schoolnatuurtuinen zich in 15 jaar ontwikkeld hadden! – ging de eerste grote buitenlandse reis, georganiseerd samen met Pjotr Timmerman en collega’s van de Hogeschool Arnhem / Nijmegen, in juni 2004 naar Noordrijn-Westfalen. Deelnemers aan deze excursie waren zowel een aantal Springzaadpioniers als PABO-docenten.
Bezocht werden o.a. een drietal scholen, maar ook een natuurbelevingstuin in Herten. In het winternummer 2004 van Oase verscheen over deze tuin een artikel.
Nieuwe inspiratie in het buitenland
In 2005 organiseerden we resp. voor mede-Springzaadleden en bestuursleden van Stichting Oase twee buitenlandse excursies: naar Freiburg (juni) en naar Beieren (juli). Net als op de tientallen speelnatuurlocaties, die we dat zelfde jaar in Nederland en België bezochten, maakten we ook daar heel veel foto’s voor het boek Vrij Spel voor Natuur en Kinderen en de Springzaadcollages. In de zomer waren we voor het eerst in Berlijn. Daar werden we zo enthousiast over alles wat Georg Coenen (Grün macht Schule) ons liet zien dat we graag ook een excursie naar Berlijn wilden organiseren. Maar dat zou toch nog een paar jaar duren, voordat het rond was.
Het lukte al wel eerder (op 9 en 10 juni 2006) om samen met de Belgische collega’s Koen De Broeck en Kris Van Ingelghem een tweedaagse excursie naar Vlaanderen (Leuven en omgeving) te organiseren. Ca. 25 deelnemers bezochten verschillende groene schoolpleinen en speelbossen in en rond Leuven. Maar daarnaast zijn we door onze Belgische collega’s ook ingewijd in de kunst van het bierproeven! Daar bleek Kris al minstens zoveel verstand van te hebben.
Voor het netwerk AGATOS organiseerden we, enkele jaren na hun excursie met Kees Both naar Engeland in 2007, een excursie naar Beieren, waar ze o.l.v. Reinhard Witt en Willy Leufgen verschillende scholen bezochten met bijzonder soortenrijke groene schoolpleinen, maar waar ze zich ook lieten inspireren door gebouwen ontworpen door Hundertwasser.
In mei en oktober 2010 organiseerden we zelf, met veel hulp van Georg Coenen en Manfred Dietzen van Grün macht Schule, een vijfdaagse excursie naar Berlijn.
Onze Belgische collega’s organiseerden op 12 juni 2010 een fietsexcursie in Gent.
De Engelse collega’s van Learning through Landscapes nodigden ons in 2010 uit voor een internationale conferentie in Winchester. Bij die conferentie konden we niet alleen laten zien wat er in Nederland inmiddels tot stand was gekomen, maar we vertegenwoordigden er ook ‘the Continent’, dus ook heel wat aandacht voor speelnatuur in de landen die we inmiddels bezocht hadden: Zwitserland, Duitsland, Scandinavië en België.
Vanaf 2012 keken we steeds vaker over de grens. Op de eerste plaats naar onze Springzaadcollega’s in België. Sinds die een zelfstandige werkgroep hadden gevormd organiseerden ze diverse activiteiten. Bij een aantal daarvan waren Nederlanders ook extra welkom. Bijvoorbeeld bij de tweedaagse fietsexcursie langs hoogtepunten op speelnatuurgebied, ook ditmaal in Gent (15 en 16 juni 2012). We zochten ook de randen van Europa op: we vertelden over Springzaad en gaven workshops op de Pedagogische Hogeschool in Izmir (Turkije).
We verzorgden ook presentaties en workshops op een internationale conferentie in Reykjavik (mei 2012). De IJslanders waren daarvan zo enthousiast geworden dat ze in 2013 met een hele groep naar Nederland kwamen om de groene schoolpleinen en andere speelnatuur ook ‘in het echt’ te zien (zie Springzaad in IJsland, IJslanders in Nederland).
Wij hadden inmiddels zoveel goed contacten met buitenlandse collega’s en zoveel van hen geleerd dat we het tijd vonden iets voor hen terug te doen. We organiseerden daarom – in het kader van het programma Speelnatuur verenigen – een excursieprogramma dat de internationale deelnemersgroep meenam naar interessante speelnatuurlocaties in Noord- en Zuid-Holland: de Eerste internationale Speelnatuurkaravaan van 29 september tot en met 3 oktober 2014.
Nog diezelfde maand verzorgden Sigrun Lobst en Marianne van Lier, op uitnodiging van Hans Visser, een van de deelnemers aan de karavaan, presentaties op een internationale speelnatuurconferentie in Dublin.
In het najaar van 2017 waren we twee maal in Berlijn. Eenmaal voor de 6e International Schoolyard Conference (waar we deze powerpoint lieten zien) en, kort daarna voor een door ons in het kader van Springzaad georganiseerde en begeleide excursie. De derde! Helaas zonder onze goede vriend Georg Coenen, die in december 2013 overleden was. Maar wel met de fijne hulp van Antje Schwabersberger en Manfred Dietzen en Ulrike Wolf van Grün macht Schule.