Tavira – Coimbra – Porto – Aveiro – Guimarães
27 februari – 12 maart 2018
Helemaal aan het einde van onze tweede Portugalreis, 8 maart 2017, raadde Airbnb-host Maria Madalena ons bij het afscheid in Lissabon nog aan, toch ook eens meer in het noorden van Portugal op bezoek te gaan. Eigenwijs genoeg begonnen we de reis dan toch in Tavira, in het uiterste zuidoosten, maar trokken uiteindelijk vandaar via het net iets ten noorden van het midden gelegen Coimbra naar het noordelijke Porto met uitstapjes naar het nog weer noordelijker gelegen Guimarães en het meer zuidelijk gelegen Aveiro. De laatste drie steden in het noorden bezochten we in ieder geval voor het eerst in ons leven.
27 februari 2018, op een dinsdag, hoefden we pas met de boot van 11 uur van Texel te vertrekken – goed uitgeslapen dus – om al vanuit Schiphol tegen 18.15 uur in Faro, de hoofdstad van de Algarve, te landen. Iets te lange wachttijd op de rolkoffers maar dan werden wij met een vooraf gereserveerde ’taxi’ – die er gelukkig nog stond – snel en betaalbaar naar het 40 km verderop gelegen Tavira gebracht. Tegen 19.45 uur arriveerden we op het mooie hoofdplein van dit fraaie witte stadje aan de rivier Gilão, vlak aan zee, voor de ingang van Guesthouse Formosa.
We werden in het guesthouse heel vriendelijk ontvangen, en de kamer die we gereserveerd hadden bleek mooi met een heerlijk balkonnetje en fraai uitzicht. Snel uitpakken en daarna wandelden we door het stille stadje naar een Indiaas restaurant met een heel aardige jonge eigenaar. Toen hij de bestelling van Marianne niet helemaal goed verstond, reageerde hij bijna ontroostbaar en serveerde ons afsluitend nog een portwijn toe! En het bleef onverwachts droog.
28 februari: ’s ochtends bleek het wel paraplu-weer. Dan eerst maar naar het Islamitische Museum (tussen 1190 en 1242 werd Tavira door Moorse Almohaden geregeerd). Een aardige receptionist nodigde ons, na de nodige uitleg over de tentoonstelling, uit voor de opening van een nieuwe expositie, dezelfde middag om 16 uur. Gezien het weer besloten we hierna gelijk verder te gaan naar het Gemeentemuseum in Palacio de Galeria, met mooie films en exposities over het mediterrane dieet en daarna de burchtruïne/vesting te bewonderen. Toen begon het enkele uren droog te worden en struinden we langs Rio Gilão, over de oude brug naar een mooi groen plein aan de overkant, lunchten in een modern, echt lekker biologisch restaurantje en bezochten een barokke kerk, Misericordia (prachtig overdone).
En maar verbaasd blijven over het droge weer… Even een korte pauze in ons guesthouse en dan naar de vernissage in het Islamitische Museum, benieuwd! Beetje absurd: alles uiteraard in het Portugees, wel druk, sfeervol, een professionele expositie. Daarna een koffie op het terras onder ons guesthouse – en wat horen we opeens, onmiskenbaar: huiszwaluwen, 28 februari!! En waar zullen ze broeden?? Onder ons balkonnetje!! Nog gekker!! Tegen 20 uur begon een heftig onweer met een totale stroomuitval van ruim 10 minuten in de hele wijk. Spannende dag!
1 maart: Hevige regenbuien ’s nachts, ’s ochtends al blauwe gaten in de bewolking en nog een beetje regen en dan steeds meer zon, blauwe hemel zelfs! Verjaardagsweer dus, met warme strakke wind in Faro, waar we tussen 10.45 en 14 uur verbleven.
De kathedraal in de oude stad bezocht – rommelig, vreemde geuren (geen wierook), – maar ook het gemeentemuseum in een oud klooster. Prachtig Romeins mozaïek (zie beneden rechts), veel oude schilderijen (te donker). Maar eigenlijk viel Faro tegen, veel in verbouwing, ander toerisme dan in Tavira, zo te zien.
Wel mooi al het groen, de vele bloeiende planten, rijpe sinaasappelplantages, zoutkwelders en salines, zee in de verte, ooievaars en 3 soorten witte reigers (koe-, kleine – en grote zilverreiger) tijdens de treinreis terug naar Tavira. Terug in Tavira: zon, zon, zon, 15-16° C en dat, als je op een hele (verjaar-)dag met véél regen rekent. Mooi! We wandelden nog een eind langs Rio Gilão de stad uit. Even buiten de stad al zweefden ooievaars boven ons hoofd en prachtige Grote graslelies in het weiland. Nog net op tijd thuis vóór een zware bui van 5 minuten, dan weer zon en opeens een waanzinnige, complete verjaardagsregenboog. Heerlijk!
’s Avonds gunden we ons nog lang en lekker een verjaardagsmaaltijd in het zeer bekende en betaalbare restaurant Casa Simão: rijst met eend voor Willy en zalm met een heerlijke mangosaus voor Marianne, lekkere wijn.
2 maart: Ons ontbijt verzorgden we zelf in het guesthouse, lekker, zelfs sap konden we er persen. Maar toch konden we het niet laten om voor de koffie en heerlijke koffiebroodjes een verdieping lager aan te schuiven in pastelleria Veneza. Heel relaxed, hier kenden ze ons al. Met de trein van 10.30 uur vertrokken we richting Vila Real de Santo Antonio, het Portugese grensstadje aan de imposante grensrivier Guadiana. Via hoogbouw in een nieuw gedeelte wandelen wij naar de volstrekt rechtlijnige, rechthoekige binnenstad. Ontworpen en gerealiseerd na de vreselijke aardbevingen van 1752. Héél rigide, de huizen nog wel verschillend, maar de straten vertoonden naar alle kanten Romeinse zichtlijnen. Progressief en verlicht vond de toenmalige minister-president Marquis de Pombal dit allemaal, wij eerst vervreemdend, maar toch ook wel indrukwekkend. De promenade langs de enorm brede Guadiana paste perfect in het stramien, strakke lijn, dadelpalm na dadelpalm op de juiste afstand.
Voor de bestrating, het openbaar groen, het straatmeubilair gold hetzelfde strenge beeld. Heel apart voor Portugal. Van hier voeren we om 11.30 uur naar het buurland Spanje, want op een kwartier varen vanaf hier ligt het witte, Andalusische stadje Ayamonte. Samen met een jonge familie durfden we op een roestig, oud, plat ‘schip’ de overvaart. ’t Lukte!
Gauw wandelden we naar de mooiste plek, een typisch Zuid Spaans centraal plein, mooi met fraaie dadelpalmen omzoomd. In het leukste, kleurrijkste café geluncht en toen barsten er plotseling ongekende buien los… we dachten al dat we nooit terug naar Portugal zouden komen: voor we de aanlegsteiger bereikten barstte de regen al weer in alle hevigheid los. Zeiknat, een paraplu kapot, schuilen in een kantooringang. Het klaarde weer wat op en tot onze opperste verbazing vertrok er na een uurtje wachten een boot, en om 15.15 uur arriveerden we in Vila Real de Santo Antonio! Net op tijd haalden we de trein en al een uur later liepen we weer door Tavira, tijd om ´uit te rusten´ op een mooie fado namiddag in een klein cultureel centrum. En in de hele stad woedden de voorbereidingen voor een fietscross-wedstrijd. Geen straat, geen heuvels, zelfs geen trappen zonder meutes van crossende, zich opwarmende fietsers. Spannend, levensgevaarlijk. Even naar huis, en dan lang en lekker gegeten in een Pakistaans-Indisch restaurant Koh-i-noor. De feestvierende mountainbikers bleven zich nog tot 22 uur laten oppeppen door keiharde housemuziek. Daarna werd het – opvallender nog – doodstil.
3 maart: Wakker worden, ontbijt en beneden koffie gedronken tussen de opgewonden crossfietsers (koffiedrinkers en WC-gangers vooral). Tussen 9-9.30 uur stonden wel ergens tussen de 500-1000 mannen aan de start op het grote plein en de zijstraten voor ons guesthouse. Op ons balkon eerste rang kijkgenot… maar wij moesten pakken voor onze treinreis naar het volgende reisdoel: Coimbra. 350 km in een comfortabele IC-trein, ons tweede station voor 3-4 vakantiedagen. Tussendoor ook nog ruim een uur pauze genomen voor een lunch en even wat rondkijken in Faro. Met verbazing naar vier ooievaarsstellen op een paleis en een kerkgevel gekeken: zwaar de lente in de kop en klepperen als een gek.
Volgens plan bereikten we Coimbra-centrum tegen 20 uur ’s avonds. Het bleek nog niet makkelijk, ondanks Google, ons appartementje in de oude binnenstad, Rua de Sobre Ribas, te vinden. Gelukkig liep de gastvrouw Anna ons op de laatste tientallen meters tegemoet. Mooi oud huis, wel alles oud én gehorig… Gelukkig vonden we in deze drukke studentenstad nog gauw een heel gezellige, sfeervolle huiskamerkroeg waar we tussen 21 – 22 uur nog wat broodjes en salade konden bestellen.
4 maart: Tegen 8.30 uur het beste ontbijt tot nu toe, helemaal zelfverzorgd. Een uur later aan een uitgebreide, geïmproviseerde stadsverkenning begonnen tot 14.30 uur, onze siëstapauze! Begonnen bij de zeer nabije oude kathedraal (11e-eeuws), stijlvol Romaans met heerlijk oude kloosteromgang, van buiten om te zien haast een Moors kasteel. Van binnen fraaie Romaanse architectuur, een mooi hoogaltaar, doopvont etc. Verder langs het indrukwekkende universiteitsplein, op en neer via vele, vele traptreden (escadas) en steile steegjes langs mooie vergane glorie tot zelfs ruïnes, met tussendoor de meest ontroerende, prachtige vergezichten op de rivier Mondego en de omringende groene heuvels. Veel universiteitsgebouwen boven op de heuvel, functionalistisch tot ronduit lelijk. De oude kern daarentegen presenteert zich mooi, ruim en gerenoveerd.
Ergens in de wirwar van steegjes en straatjes hebben we geluncht, wandelden dan over de hoofdwinkelstraat, bezochten een toren met fadomuseum en toen begon het opeens weer te regenen en poepte een duif op Willy’s jas. Even uitrusten…
Een tweede wandeling naar het station (naar een supermarkt met zondagopening) en naar de Sé Nova, de nieuwe kathedraal: ook immens, nieuw inderdaad, maar mooi?!? Het blijft miezeren, dus toch even naar huis, 2e siësta. In de vroege avond, 19-21 uur, weer naar buiten: heerlijk gegeten bij ‘Maria Portuguesa’, tapas, maar dan lekkerder en grotere porties dan gewend én een uitstekende performance!
5 maart: Druk ontbijt tussen 8 – 9 uur, samen met een jonge Duitser en 3 samen reizende vriendinnen, eveneens Duitsers, die ook in ons guesthouse logeerden. Ondanks zeer matige weersvoorspellingen toch weer naar buiten, langs de oude kathedraal opwaarts naar de oude universiteitsgebouwen on top of the hill: we wilden de indrukwekkende universiteitsbibliotheek van 1717, de S. Michaelkapel en de zalen voor alle grote academische ceremonieën van de universiteit wel eens zien. Fascinerend, een eigen wereld! En het bleef maar regenen. Op het immense terrein bevond zich gelukkig nog het Universiteitsmuseum – stel je iets voor als het Teylersmuseum in Haarlem, maar dan ruimer. Een heel opvallende natuurhistorische, ouderwets gepresenteerde collectie.
Vandaar was het niet meer ver naar de Botanische Tuin, de universitaire hortus, maar het bleef regenen… hoe fraai ook, alles om je heen te nat, te koud, beetje frustrerend, zo’n fraai park en dan zo’n afgrijselijk nat weer. Toen hielp een lunchpauze in een restaurant nabij ons guesthouse met een mooi interieur vol tegelimpressies. Onze maag verwennen, maar vooral ook opdrogen en opwarmen. Toen de zon even scheen zijn we de route naar het station even ‘voorgelopen’ (zo weinig mogelijk trappen: morgen vertrekken we met zware koffers alweer naar Porto) en dronken koffie in het befaamde café Santa Cruz (naast de gelijknamige, oude kerk). En ’s avonds laat, na een prima maaltijd, luisterden we in de nabije huiskamerkroeg een uurtje lang naar heerlijke fadomuziek. Ach, zo beleef je toch ook veel moois op een verregende dag in Coimbra!
6 maart: Ontbijt in de bekende setting: intussen weten we ook dat die drie jonge Duitse vrouwen tandheelkunde, tolk Engels-Spaans en tuin- en landschapsarchitectuur studeren en ook zij willen vandaag naar Porto doorreizen. Met de trein van10.05 uur arriveerden wij tegen 12.20 uur in Porto via Aveiro, geven op station Sao Bento onze bagage op, verkennen de directe omgeving, vinden een adres om te lunchen en gaan dan uiteindelijk tegen 15 uur de 72 mooie houten traptreden op naar ons Airbnb-adres ‘Ai Porto’: een schattig klein appartement met vier in elkaar over lopende ruimtes (cirkel), uitstekend ingericht. De gastgever, Celio, blijkt zeer aardig en hulpvaardig.
Van 16 – 20.30 uur wandelden we dan uitgebreid tot aan de rivier de Douro, genoten van de reliëfrijke stad, haar vele kleine tot ruime straten, kades, pleinen en uitzichten. Onze eerste indruk was: bovengemiddeld mooie stad! Ook het eten beviel ons, en het was ook zeer betaalbaar.
7 maart: De zon schijnt, Willy heeft al zin in ochtendgymnastiek. Gauw 144 traptreden v.v. naar de bakker voor een zakje verse broodjes: blijft toch een Duitser… Van 9.30 – 16.30 uur zijn we dan heel uitgebreid door Porto gezworven. De eerste koffie dronken we al gauw vlak onder de hoger gelegen, burchtachtige kathedraal van Porto – ook hier kort Sé do Porto geheten – een streng, sober gebouw behalve dan de gouden altaren. Rondom genoten van de uitzichten over de oude stad, de Douro, de wijken aan de overkant van de rivier.
Toevallig liepen we vlak onder het immense bisschoppelijke paleis tegen een klein paleisje aan, dat een tentoonstelling van schilderijen van Günther Grass aankondigde! Eerst ‘moesten’ we -o.l.v. een gids- alle zalen met fraaie verzamelingen zilverwerk, meubels, tapijten, houtsnijwerk en kerkelijke voorwerpen bewonderen, dan pas kwamen we eindelijk in de ruimte met de temporaire schilderkunst van de Duitse Nobelprijswinnaar voor literatuur. Fris, lentesferen, kleurrijk – Grass was vaak in Portugal, bezat er een tweede huis. Veel vissen, vindsels, en typisch mediterrane motieven. Vandaar liepen we heel moedig naar de hoge, dubbele, metalen brug over de Douro: in het begin ging het nog, maar halverwege kregen we beiden hoogtevrees… strak vooruit kijken en niet meer over de balustrade naar de dieper gelegen rivier kijken, spannend! Volgde een saai klooster, prachtige angstvrije bon vistas, over de rivier en de kades, dat wel. Vila Nova do Gaia heet het stadsdeel met de vele portwijn pakhuizen en -proeverijen. Beetje te opgeknapt, inspelend op hip toerisme. Hopelijk gebeurt dat niet nog veel meer aan de fraaie overkant, die, oh dilemma, ook nog veel ruïnes kent. Na de lunch in een bescheiden Portugese gelegenheid weer terug over een lagere brug en een beetje zwerven door de oude, mooie winkelwijken. We vonden zelfs een oude markthal (zoekend naar batterijen voor Willy’s digitaal cameraatje). Moe van het zwerven en alle indrukken streken we neer op een terrasje met een mooie oude pui. 17.30 uur, tijd om te rusten, te eten en te kijken wat we morgen allemaal nog kunnen ontdekken!
8 maart: En dan was het, in Porto deze keer, Internationale Vrouwendag! Regelmatig zagen we vrouwen met rode rozen en gerbera’s. Het bleef die ochtend aanhoudend regenen. Na een herhalingsbezoek aan de prachtige oude markthal, pure nostalgie, besloten we verder op reis te gaan in een droge trein: om 12 uur arriveerden we uiteindelijk in Aveiro, een Portugese universiteitsstad, 50.000 inwoners, beetje vergelijkbaar met Holland of de Lagune van Venetië met eilandjes voor de kust, kwelders, salines, enkele grachten door de stad. Kleurrijk ook, en zeker in de zomer ook toeristisch. Veel musea en kerken en die bleken allen gratis voor 65+!! Prachtig was vooral een voormalig convent van vrouwelijke Dominicanen (met o.m. Santa Joana, Prinses van Portugal als megaster). Prachtige schilderijen, interieur uit de 16 – 18e eeuw, het Rijke Roomse leven in een gemoderniseerd gebouw. Fraai! Maar ook het Gemeentemuseum en de kathedraal waren een bezoek zeker waard.
Tussendoor nog lekker gegeten in een vegetarisch restaurant en met een jonge student teruggelopen naar het station (dat kan je hier gebeuren na een simpele vraag waar het station ligt). Even een vooroordeel bevestigen: Portugezen zijn erg sociaal en gezellig. Tegen 17.45 uur nog in Granja aan Zee uitgestapt: even zwaaien naar een onstuimige Atlantische Oceaan! Een mooi soort Portugees Bloemendaal, maar nauwelijks iets te beleven. Wel nog lekker brood voor thuis gekocht en dat dan ook geïmproviseerd gegeten (na een warme middagmaaltijd was dat ook meer dan voldoende). Planning voor morgen: toch maar weer reizen, de regen omzeilen?!?
9 maart: Na het ontbijt ook nog een koffie thuis ‘gekookt’. Even wat later op stap. Tot 13.30 uur wandelden we op en neer naar het Museu Nacional Soares dos Reis (een ‘ongelukkige, tragische’ beeldhouwer die zich op 41 jarige leeftijd van het leven beroofde) en bekeken het werk van de man die algemeen als de beste ‘moderne’ beeldhouwer van Portugal wordt beschouwd. De vele ruime zalen exposeerden naast werken van Soares verder vooral 19e eeuwse ‘realistische’ schilderkunst, bijna uitsluitend Portugees, heel aardig om er onbevangen naar te kijken!
Daarna gunden we ons een lekkere lunch in een druk restaurant. Het leek wel of alle Portugezen ’s middags buitenshuis eten! Gauw thuis opdrogen van een korte wandeling en verdere plannen smeden. In de late namiddag weer door de regen naar het postkantoor en een supermarkt gewandeld. Het bleef flink regenen. Dan maar een lekker avondmaal: meloen, lekkere olijven, brood, dadels, tomaten, kaassoorten… en wegdromen richting drogere tijden. We lazen beiden nog wat nabij het elektrische kacheltje over (een geplande treinreis naar) Guimaraes.
10 maart: Tot op een flinke bui in de namiddag bleef het deze zaterdag droog in Guimarães, soms zelfs even een beetje zonnig. Troostrijk… tussen 12 en 15 uur zijn we uitgebreid rondgewandeld in deze oude, mooie Portugese stad, ergens in de 12e eeuw zelfs de bakermat van het moderne Portugal. De oude binnenstad was overzichtelijk met veel verschillend soortige largos (pleinen, eigenlijk gewoon ‘breed’), kerken (oeroud) stadspaleizen, kloosters, het Paleis van de Hertogen van Bragança, het kasteel van Guimarães… alles langs gewandeld, soms zelfs stilgestaan (want het regende eindelijk niet).
Indrukwekkend allemaal, vooral de kerkschatten in het Museu de Alberto Sampaio en de kloostergangen van de oeroude kerk van Nossa Senhora de Oliveira (11e eeuw). Beiden met een prachtige tijdloze sfeer. Aan het begin en het einde van deze (te) korte reis naar Guimarães rustten we uit met koffie en iets lekkers in typisch Portugese cafés. De terugreis (5/4 uur) met de trein door heuvelachtig land viel trouwens tegen: sterk ‘zersiedelt’ land, rommelige dorpjes, weinig mooie natuur.
11 maart: Zondag, en onze laatste volledige vakantiedag in Portugal. ’s Ochtens scheen even nog een schraal zonnetje door grijs-zwarte wolken ons appartement binnen. Maar al tijdens en na het ontbijt veranderde dat in twee stevige hagelbuien; dan maar wat lezen… voor de lunch heeft Willy even spannend heel alleen met zijn smartphone/GPS winkels voor boodschappen gezocht en gevonden. Weer terug in een harde regenbui waarin hij toch, troostrijk, zag dat hij bij lange niet de enige toerist in Porto was… En zo bleef die laatste dag een dag van behelpen en toch wel echt balen van het slechte weer. Ach, laten we eerlijk zijn: de afronding van deze vakantie hadden we ons heel anders voorgesteld.
12 maart: De terugreis van Porto naar Texel verliep voorspoedig, precies volgens planning. Tegen 9 uur begon het avontuur in de metro en om 19 uur zaten we alweer op Texel. Tussenin het bekende lied: veel drukte, de nodige checks en controles, fast food and drinks, opletten dat we geen aansluiting missen. Onze vriend Karim zorgde wel voor een geslaagd welkom: een enorme bos tulpen, halfje lekker brood, een fles biologische rode wijn en een mooi, grappig verjaardagsschetsje.