In de herfst van 2013 werden we tijdens een cultuurfestival in Den Burg aangesproken door Cor van Heerwaarden: “Hé Oase, hebben jullie geen zin om mee te denken en werken aan een plan om van de Jan Drijverschool een centrum te maken voor kunst en cultuur, maar ook voor natuur en landschap?” Dat klonk interessant. Temeer daar we zelf ook al stappen hadden ondernomen om – in eerste instantie – de school te kunnen behouden voor het dorp door een of meer lokalen vanuit Stichting Oase te huren. En – toen in 2013 bleek dat dit een gepasseerd station was – een plan voorlegden aan de gemeente om de school in te richten voor onder meer kunstenaars: artists in residence en ateliers voor lokale kunstenaars (vergelijkbaar met het klooster in Beuningen) en ruimte voor Stichting Oase en haar netwerken.
Start van de samenwerking
We lieten ons dus graag verleiden door Cor’s enthousiasme. We wisten dat hij al veel bijzonders op kunst- en cultureel gebied had weten te realiseren in Den Hoorn en dat verstevigde natuurlijk ook ons vertrouwen in samenwerking. Van de legendarische Spieker – het café in de Herenstraat waar Marianne in 1974 al zo graag kwam en dat voor haar altijd model was blijven staan voor een ‘ideaal café’ – tot aan het fameuze theatercafé Klif 12 en de organisatie van Broadway en Klifhanger en meer.
Na enkele oriënterende gesprekken lag er al in januari 2014 een behoorlijk goed uitgewerkt ‘Plan van Aanpak‘, inclusief een financieel hoofdstuk, waaruit bleek dat er in eerste instantie weliswaar een startsubsidie nodig zou zijn van 120.000 euro, maar dat vanaf het derde / vierde jaar een sluitende exploitatie haalbaar was. In die periode waren we optimistisch dat we van verschillende fondsen (o.a. Waddenfonds, Stichting Doen en Texelse fondsen), mits met de goede aanpak en argumenten, geld zouden kunnen krijgen.
Een van de ideeën was om in de school een bescheiden woon- /werkruimte te scheppen voor een ‘artist in residence’. Wij droegen onze vriend Karim Muhyaddin voor, omdat we ervaren hadden dat die als architect / landschapsarchitect / kunstenaar van ‘niets’ iets moois kon maken. Zijn improvisatietalent leek ons goed van pas te komen, omdat er zowel binnen als buiten veel moest worden heringericht. Karim kwam begin april 2014 op onze uitnodiging naar Nederland. Helaas bleek het al gauw niet mogelijk in de door ons ingerichte ruimte van het Drijverhuus te wonen, omdat er mensen waren die hun onvrede daarover op een onacceptabele manier kenbaar maakten. Karim kon toen gelukkig een tijdje op de Potvis terecht.
Inmiddels was er op 29 januari 2014 een Stichting opgericht Stichting ’t Drijverhuus, een logo ontworpen (zie hierboven) en een bestuur gevormd, bestaande uit Gerard Bakker (voorzitter), Nettie van de Brake (secretaris) en Herman Bakker (peningmeester) vormden het dagelijks bestuur. Cor van Heerwaarden, Marie-Louise Wiesman en Willy Leufgen waren ‘gewone’ bestuursleden. Marianne nam ook regelmatig aan de bestuursvergaderingen deel. En Jan Buijs en Esther Bánki waren ook nauw bij de eerste fase van dit project betrokken.
Te optimistisch
Al gauw was duidelijk dat we te optimistisch waren geweest. De subsidieverzoeken werden helaas afgewezen. Dit had uiteraard geen gunstige invloed op de stemming. Maar we wilden de moed niet te gauw opgeven en hebben de plannen bijgesteld.
Herman Bakker (Klifart) besloot de drie lokalen van de Westvleugel te gaan exploiteren. Naast zijn vaste collectie organiseerde hij tijdelijke exposities met o.a. werk van Jan Wolkers, Souwie de Wijn, Cobra kunstenaars, Toon de Haas, Harry Tielemans en Blok van der Velden.
Ook Stichting Oase huurde een eigen ruimte in ’t Drijverhuus, het zg. Zuidlokaal (na uitruil met de medegebruikers van de Drijverschool: de Verzamelpost’. Voor dit Zuidlokaal bouwden Willy en Marianne, samen met Karim een complete inrichting, met gezamenlijk getimmerde en door Karim beschilderde tafels, prima tweedehands stoelen, een ‘buffet’, tijdschrift- en informatieplanken en een wandboord. Als letterlijke kroon op ons werk kwam er een door Karim bedachte en door ons gezamenlijk uitgevoerde ‘Abat-jour’.
We maakten ook plannen voor de herinrichting van de buitenruimte. Op basis van onze ideeën maakte Karim een ontwerpschets, die we aan de mede-bestuurders voorlegden. Grenzend aan het schoolgebouw (en toegankelijk vanuit het Zuidlokaal) richtten we alvast een klein deel in als bloemenweide (ingezaaid door Wilde Weelde collega Jan de Vries). De rest van het terrein werd gebruikt voor het voetbal. Niet echt een ideale combinatie, bleek al snel.
Ondertussen in het Zuidlokaal
In de maand juni deden we vanuit het Drijverhuus mee aan Klifhanger. We hielpen Nettie van de Brake met het maken van de grote reclameborden voor deze kunstmanifestatie. Karim’s abat-jour werd ook onderdeel van Klifhanger, waardoor we in het Zuidlokaal al snel op veel bezoekers konden rekenen. Wij waren vaak aanwezig in de Klifhangermaand en konden er genieten van veel inspirerende gesprekken. We kregen veel complimenten en bemoedigende woorden. De ‘bloemlezing’ die we net als in Beuningen in de vensterbanken hadden opgebouwd (een rij crodinoflesjes met één bloem per flesje), werd ook zeer gewaardeerd. We ontwikkelden in die periode heel veel ideeën voor toekomstig gebruik van het Zuidlokaal.
Hoog op ons verlanglijstje stond een tentoonstelling van de schilderijen van Karim. Henk Hage had Karim’s schilderijen van Beuningen (waar hij ze netjes opgeslagen had) naar Texel gebracht. Het was ontroerend – voor Karim, maar ook voor ons – zijn Beuningse werk weer bij elkaar te zien. We vroegen aan Henk of hij belangstelling had voor een duo-expositie met Karim in ’t Drijverhuus. Dat had hij. Hij had net een serie aquarellen gemaakt met als thema Genesis, die hij dan wilde laten zien.
Op 2 juli hebben Henk en Karim het Zuidlokaal ingericht.
We maakten een aankondiging en een affiche en nodigden ruim 20 dorpsgenoten met belangstelling voor kunst uit voor de opening op 10 juli, 20 uur. Het werd een gedenkwaardige avond. Veel positieve reacties, op de kunst natuurlijk, maar ook op de knoflooktaart (recept van Ottolenghi), gemaakt door Henk en de oriëntaalse hapjes en drankjes die wij samen met Karim gekocht en klaargemaakt hadden. Aan het eind van de avond liet Henk een video zien die gemaakt was als voorbereiding op zijn project in een TBS kliniek. Die film kun je hier bekijken. Henk stond op dat moment helemaal aan het begin van dit wel heel bijzondere project. Op zijn website zijn zijn belevenissen en de resultaten van zijn werk te volgen in dit blog. Aanbevolen!
Henk kon natuurlijk niet de hele maand op Texel blijven, maar Karim was er wel vrijwel iedere dag om bezoekers desgewenst toelichting te geven.
Time out
In de herfst van 2014 hebben we ons een tijdje teruggetrokken uit het Drijverhuus. Er lag teveel waar we ons ongemakkelijk bij voelden en daar hadden we helemaal geen ruimte voor in ons hoofd op dat moment. Oase vroeg ook veel van onze aandacht: de organisatie van de Internationale Speelnatuur Karavaan bleek veel meer werk dan we voorzien hadden. Een paar maanden later besloten we toch weer verder te gaan met ’t Drijverhuus en samen met de andere bestuurders een aardig programma voor 2015 te ontwikkelen en uit te voeren.
2015
Van 11 januari t/m 1 maart werd de eerste gezamenlijk tentoonstelling onder de titel Route 66 helemaal gewijd aan het werk van Henk Noorlander (ter gelegenheid van zijn 66e verjaardag).
Van 8 tot 29 maart organiseerden we samen de tentoonstelling “Terug naar school 1“. We nodigden oud-scholieren van de Jan Drijverschool uit om door hen gemaakte kunst en bijpassende voorwerpen te exposeren. Er was ook een ‘winkeltje’ waar werk door bezoekers kon worden gekocht.
In april volgde de tentoonstelling over ‘Zand’, met fotowerk van Sytske en Adriaan Dijksen. De titel van deze tentoonstelling luidde: Is de Hors een woestijn?
Als toepasselijk extraatje werd een film van onze zeer veelzijdig getalenteerde eilandgenote Threes Anna vertoond, die opgenomen is in de woestijn (Namibië): The bird can’t fly.
In Vogelvlucht
In mei (3 t/m 25) hadden we bedacht om ‘vogels‘ alle ruimte te geven om zich via de kunst – maar ook in het echt – te vertonen. We organiseerden tentoonstellingen van schilderijen en beelden van Texelaars en overkanters en lieten bijpassende films en ander beeldmateriaal zien. Voor deze films was een van de drie ruimtes inmiddels speciaal ingericht. Deze ruimte was goed te verduisteren.
Wij nodigden Achilles Cools uit zijn schilderijen en beelden over kauwen te exposeren. Hij kreeg daarvoor de mooie Westzaal ter beschikking. Toevallig was Achilles al door de Vogelwerkgroep voor een lezing op Texel, dus dat was een ideale combinatie! Deze lezing vond plaats op 2 mei. Zowel bij het brengen als bij het weer ophalen van zijn kunstwerken maakten we van de gelegenheid gebruik samen met Achilles en zijn partner Brénine de vogelwereld van Texel te verkennen.
In het filmzaaltje lieten we van mei t/m september een DVD zien met 200 vogels in beeld en geluid. Heerlijk rustgevend (en leerzaam!) om daar zo nu en dan een half uurtje naar te kijken!
Bijvoorbeeld voor of na de wekelijkse vogelexcursie op zondagmorgen “Mussen zijn geen vinken“, die plaatsvonden in de maanden juli en augustus (en ook daarna nog wel). Deze excursies stonden onder de deskundige en inspirerende leiding van medewerkers van Vogelinformatiecentrum Texel. Wij zorgden voor koffie met wat lekkers erbij in het Zuidlokaal voorafgaande aan de excursies.
Op 23 mei lieten we de natuurlijk perfect bij het tentoongestelde werk van Achilles passende bekroonde jeugdfilm “Kauwboy” zien.
In juni was het weer tijd voor Klifhanger (in die periode een jaarlijkse manifestatie). Daar werden alle ruimten in ’t Drijverhuus voor vrijgemaakt en door de deelnemende kunstenaars ingericht. Klifhanger trok als altijd veel geïnteresseerde bezoekers, die aardige en bemoedigende commentaren in het gastenboek schreven.
Spelen met de natuur
In juli kwamen de schoollokalen weer vrij voor een breed scala aan zomeractiviteiten in het kader van het thema: Spelen met de natuur: tentoonstellingen, films, lezingen en workshops. De vrolijke bloemenweide sloot daar naadloos bij aan.
Wij organiseerden op 7 juli een lezing door Ariën Slagt, voormalig medewerker van het heemgroen in Amstelveen, nu werkzaam bij de gemeente Texel. Zijn lezing ‘Pas op: wilde planten‘ vond plaats op 7 juli 2015. We moesten uitwijken naar het Dorpshuis, omdat we problemen hadden met de apparatuur, maar ook door de verrassend hoge opkomst: 37 mensen.
Op 5 augustus verwonderden we ons bij schemerlicht tot donker worden over de nachtvlinders (activiteit door Vincent Stork). Helaas viel de opkomst daarbij tegen. Maar zelf vonden we het toch de moeite waard.
Op 17 augustus gaf Peter Amt in ’t Drijverhuus een fotografieworkshop voor beginners. Eerder had hij (op 13 juli) al als natuurgids een wandeling begeleid over het Hoge Achterom.
Andere workshops die in deze zomer werden georganiseerd” zijn beeldhouwen, schilderen, vilten, figuurzagen, kleien, knutselen met afval en materiaal uit de natuur.
Op 18 juli organiseerden we onze eerste Open Tuinenmiddag onder het motto ‘Verborgen juweeltjes’ met 11 deelnemende tuinen en enthousiaste bezoekers. Heel succesvol.
In augustus was er in ’t Drijverhuus een fototentoonstelling Paul Dekker, de schatzoeker. Paul’s vondsten konden bekeken worden in een speciale vitrinekast en Paul heeft bij diverse gelegenheden over deze vondsten verteld.
Een andere, meer permanente tentoonstelling was gewijd aan de voortgang van het Loodsproject.
Op 1 september organiseerden we voor onze medebestuurders en hun partners een excursie naar Den Helder. We bezochten het Nollenproject, de Helderse Vallei en de Botanische Tuin. Drie heel verschillende projecten, allemaal bijzonder in zijn soort. Mooie gelegenheid om onze dromen en wensen voor ’t Drijverhuus aan te spiegelen en samen de voor- en nadelen van verschillende keuzes te bepraten.
Ook in de herfst vonden verschillende exposities plaats. Voor ons heel bijzonder was De Gebreide Kapel die Ericka Voortman maakte onder Karim’s abat-jour. Hij was te bezichtigen in het Zuidlokaal van 31 oktober t/m 30 november. Bij de andere tentoonstellingen – Het (on)veranderd Texels Landschap en Jan Wolkers ‘Ik heb de winter liefgehad’ waren we minder betrokken.
We sloten het jaar af met ‘Terug naar school 2’. Deze verkooptentoonstelling was net als nummer 1 een succes: bracht oude en nieuwe Hoornders samen.
Aan het eind van het jaar 2015 was de positie van ’t Drijverhuus nog steeds onduidelijk. Je moest al erg optimistisch zijn om te geloven dat het allemaal nog wel goed zou komen. We kregen in dat jaar alleen subsidie voor een haalbaarheidsonderzoek, uitgevoerd door Jan Buijs. In oktober zou dit haalbaarheidsonderzoek gepresenteerd worden aan het College van Burgemeester en Wethouders. Tot onze teleurstelling bleef een beslissing uit. We kregen wel een contractverlenging tot en met 2016 aangeboden, maar hadden sterke twijfels of we die verlenging onder de gegeven omstandigheden wel moesten accepteren. Veel werk, alles onbetaald, terwijl er wel kosten waren en volslagen onduidelijk of er in de toekomst wel groen licht zou komen voor een financieel gezonde exploitatie.
2016
Ondanks onze twijfels besloten we toch door te gaan. We hadden nog té veel ideeën. En waren nog niet alle illusies kwijt.
We begonnen het jaar goed met een soort Uitmarkt, een bonte presentatie van de in 2016 geplande activiteiten (24 januari).
We beseften dat het – voor ons voortbestaan – heel belangrijk is onze dorpsgenoten zoveel mogelijk bij ’t Drijverhuus te betrekken. We deden dat bijvoorbeeld door een weekend te organiseren op 5 en 6 maart met als thema: ‘Gluren bij de buren’. Die buren zijn dit keer heel letterlijk bedoeld: Hoornders vertellen aan de hand van een geliefd kunstwerk dat ze bezitten aan elkaar hun verhaal. Heel gevarieerd aanbod! Onze inbreng? Het schilderij Steenbeek van Henk Hage! Met bijgevoegde tekst. We vertelden er graag over aan onze mede Hoornders. En luisterden met even veel plezier naar hun verhalen. Heel goed idee!
Doorgaande exposities waren de strand- en bodemvondsten van Paul Dekker (vitrine) en de presentatie van het Loodsproject (in de gang van de westvleugel). De vogelexcursies vonden ook nog steeds plaats op zondagochtend (bij voldoende belangstelling). De excursies begonnen steeds bij ’t Drijverhuus. En aan het eind was er nog de mogelijkheid om in het Zuidlokaal, onder de abat-jour, na te praten en de waargenomen vogels te noteren bij een kopje koffie (zie de foto’s hieronder). De koffiezetbeurten verdeelden we onderling in het bestuur.
Van 13 maart – 3 april was er een fraai ingerichte tentoonstelling met email-werk van Ina Vader en installaties van Peter Holman te zien.
Hierop volgde van 8 t/m 24 april de tentoonstelling Binnenstebuiten – met kunst- en vliegwerk. 36 cursisten van Atelier Offerhaus (waaronder Marianne, die bij Carla Offerhaus een cursus etsen had gevolgd) toonden hier hun werk. Een drukke sfeervolle opening! En ook later die periode werd deze tentoonstelling goed bezocht.
In de Noordzaal was in diezelfde periode een fototentoonstelling met als thema: ‘Dood hout leeft!‘ te bekijken. En Peter Amt gaf op 19 april een lezing over ‘Betekenis van kleur in de natuur‘.
Direct na de tentoonstelling die ingericht was door Carla Offerhaus volgde een expositie met zeer divers werk uit stock van Galerie Klifart met attributen van het Cultuurhistorisch Museum in De Waal: Op en rond de boerderij (28 april – 22 mei). Bij de goedbezochte opening presenteerde Nettie van de Brake haar net verschenen en goed bij het thema passende boek ‘Zingend door het leven‘.
Van 13-15 mei werden er in het kader van het huiskamertheaterfestival Broadway per avond 4 voorstellingen gegeven in 3 lokalen. Totaal 3000 bezoekers in die 3 dagen!
Op 25 mei werd het Zuidlokaal gebruikt door een internationale groep PABO-studenten uit Arnhem met hun docent Pjotr Timmerman. Zij presenteerden daar aan elkaar (en ons, omdat we er ook nieuwsgierig naar waren) de resultaten van hun Texelproject.
Een paar dagen later, op 29 mei ging Klifhanger weer van start (duurde tot 3 juli). In het Drijverhuus telden we 1720 bezoekers. Veel enthousiaste reacties! Op een van de schoolpleintjes is in diezelfde periode een buitenexpositie te zien van (lucht)foto’s van Pieter de Vries.
Een bijzondere activiteit tijdens Klifhanger vond van 3 t/m 5 juni plaats: Han Bennink was aanwezig met beeldend werk en met muziek (´Jazz on the waves´).
Op 11 juni bezochten ca. 50 mensen de ‘Verborgen juweeltjes‘ (de door ons georganiseerde Open Tuinenmiddag). Met afsluitend een bezoek aan Klifhanger. Mooie combinatie!
In de zomermaanden juli en augustus was er ook weer van alles te doen, zonder dat het per se onder een noemer te brengen was. Een potpourri van exposities (Eilanddichter Mare Hilstra: ´Poëzie en landschap‘, Ton Mays: ´Texel inspiratie´, een expositie van 8 leden van TEEVA (Texelse Enige Echte Vrije Academie) en etsen van Anton Heyboer.
Wij waren zelf het nauwste betrokken bij de expositie Flowerpower met het fleurige schilderwerk van Catrien Dirkmaat (2 t/m 24 augustus). Deze expositie was in het Zuidlokaal en Catrien was daar dagelijks aanwezig, niet alleen om bezoekers te ontvangen, maar ook om ter plekke nieuwe schilderijen te maken!
Tegelijk met Catrien exposeerde ook Yvon Strüber. Haar expositie was genaamd: ‘Water en Wind‘.
Herfst 2016
De expositie met de etsen van Anton Heyboer liep nog door tot 30 oktober. Verder waren er in de herfst nog 4 nieuwe tentoonstellingen. Wij verhuisden in die tijd van de Herenstraat in Den Hoorn naar ’t Horntje. Hadden dus minder tijd om in ’t Drijverhuus actief mee te doen, maar zouden toch wel zo nu en dan nog suppoosten.
Voor de volledigheid de drie laatste tentoonstellingen van 2016 nog even op een rijtje:
- 3 x Maas (1 t/m 25 september). Een ‘familie-expositie’ van de op Texel geboren en getogen broer en zussen Frits-Jan, Irene en Monica Maas. Met schilderijen, veel keramiek en illustraties uit de bekende kinderboeken over Bobbi, Joupi en Souwtje. Tijdens de expositie werkte Irene in ’t Drijverhuus.
- Willem Broens Letterwerker (2 t/m 30 oktober). Nettie omschrijft het in haar jaarverslag als ’toppertje’. Kunnen we het alleen maar van harte mee eens zijn! Heel geanimeerde opening en fijn dat Willem en zijn partner Joke Witte zelf vaak aanwezig konden zijn.
- Een boterham met sneeuw (27 november – 31 december), een overzichtsexpositie met werk van Ineke Kuiper. Ook deze expositie werd gewaardeerd en druk bezocht.
In november waren er verschillende lezingen:
- 6 november: De geschiedenis van Den Hoorn door Prof. Cees de Jager. Door de grote belangstelling vond die lezing plaats in de Waldhoorn.
- 12 en 13 november: Weekend met de sterren, door leden van Volkssterrenwacht De Jager.
- De lezing die gepland was op 20 november: De ontdekking van de aarde door Arthur Oosterbaan, kon wegens ziekte helaas niet doorgaan.
Finissage
In december besloten we definitief de stekker eruit te trekken. Met pijn in ons hart. Er kwam een persbericht, dat tevens uitnodiging was voor een laatste bijeenkomst, de finissage op vrijdag 30 december.
We hebben er nog best lang last van gehad, dat het zo moest eindigen. Het zou voor ons een ideale voortzetting van ons Oasewerk zijn geweest; juist die combinatie van kunst en cultuur, natuur en landschap sprak ons bijzonder aan. Geluk bij een ongeluk was dat we niet meer in Den Hoorn woonden vanaf eind september 2016. We werden dus niet dagelijks geconfronteerd met het lege schoolgebouw. Het heeft nog vele jaren geduurd voor de nieuwbouwplannen op die locatie uitgevoerd werden. Nu we dit schrijven, eind 2024, staan alleen de geraamten van de nieuwe huizen er.