Deze tweejarige opleiding is tot stand gekomen en wordt ook uitgevoerd in samenwerking met TerraNext. Zij staan met name borg voor de financieel-organisatorische aspecten, terwijl wij vanuit Stichting Oase ons altijd vooral voor de inhoud en vorm van de opleiding verantwoordelijk hebben gevoeld.
Van 2006 – 2019 hebben er zeven edities plaatsgevonden met gemiddeld ca. 15 deelnemers. Vanaf 2020 was de belangstelling zo groot dat er parallelopleidingen zijn gestart in andere delen van Nederland.
De opleiding Ecologisch hovenier bestaat uit 40 thematische studiedagen, steeds op een bij het dagthema passende locatie en een gastdocent die gespecialiseerd is in het betreffende thema.
Begeleiding
De cursus werd lange tijd begeleid door twee vaste docenten, Marcel Rekers en Heilien Tonckens, die, elkaar afwisselend, eenmaal per 14 dagen een themadag verzorgden. Van het cursusteam maakten steeds ook twee mensen deel uit die er met iets meer afstand aan bijdragen dat er ook veel aandacht is voor persoonlijke begeleiding. Die rol hebben wij zelf van het begin tot aan het einde van de 7e cursus op ons genomen. Het ging dan om intakegesprekken, het introductieweekend, de portfoliogesprekken (2 à 3 maal per cursus) en de eindbijeenkomst waarin alle cursisten laten horen en zien wat ze tijdens de cursus geleerd hebben. In 2019 hebben we onze rol overgedragen aan Marcel Rekers (tot dan vaste begeleider) en Connie Ettema. Marcels rol is vanaf 2020 overgenomen door Pieter Jansma. Voor de parallelcursussen zijn toen nieuwe begeleiders gezocht. Sinds 2022 is het cursusteam verder uitgebreid.
Enkele aspecten die we van begin af aan heel belangrijk vonden voor deze opleiding
- De praktijk is uitgangs- én oriëntatiepunt. Maar er moet ook iedere lesdag de nodige aandacht zijn voor theoretische verdieping en (zelf)reflectie.
- ‘Van en met elkaar leren’ is daarbij wezenlijk, er van uitgaande dat het in meerdere opzichten slim is om de bij de cursisten aanwezige kennis en ervaring met elkaar te delen.
- Het is belangrijk om aan te sluiten bij de beginsituatie en de kennisbehoefte van de deelnemers (leerwensen). Voor deze opleiding kozen we daarom voor een individueel intakegesprek.
- We houden zoveel mogelijk rekening met diverse leerstijlen, door verschillende werkvormen af te wisselen, binnen, maar vooral ook buiten.
- De locatie moet zo goed mogelijk passen bij het thema van de lesdag, zodat praktijk en theorie optimaal gecombineerd kunnen worden. Bij voorkeur kiezen we voor een natuurrijke tuin of park of vergelijkbare inspirerende locatie.
- Docenten – zowel de vaste begeleiders als de gastdocenten – zijn mensen met kennis van zaken, die uit eigen ervaring spreken en op die manier vanzelfsprekend theorie en praktijk weten te combineren.
- Serieuze aandacht voor tussentijdse en eindevaluaties, zowel voor cursisten als voor docenten.
- De deelnemers kunnen 3 referentiegebieden kiezen op verschillende schaal: (eigen) tuin, (heem-)tuin of –park, en kleinschalig landschap, die de cursist gedurende de hele looptijd van de opleiding volgt en waar ook (meestal fictief) opdrachten kunnen worden uitgevoerd.
Locaties
Doordat de eerste vaste docenten, Heilien Tonckens en Marcel Rekers, met wie we de opleiding tot in detail vormgegeven hebben, bijzonder goed thuis zijn in de natuur- en tuinenwereld van Noordoost-Nederland hebben de meeste cursusdagen tot en met 2019 ook daar plaats gevonden. Voor sommige thema’s was het echter nodig om naar andere delen van Nederland – Speeldernis Rotterdam, Tiengemeten, heemparken in Amstelveen – of zelfs over de grens – het Borkener Paradies in Duitsland bijvoorbeeld – te gaan. Uiteraard werd er steeds zoveel mogelijk samen gereisd om de milieudruk niet nog groter te maken dan hij toch al was. Toen er in 2016-2017 veel aanmeldingen waren uit zuidelijker streken en er zelfs twee Vlaamse cursisten deelnamen, werd daar rekening mee gehouden door vaker in Midden- of Zuid-Nederland bij elkaar te komen. Eerder, in 2010 hebben we geprobeerd een nieuwe opleiding te starten vanuit Zuid-Nederland. Dit heeft helaas geen vervolg gehad omdat mede-initiatiefnemer en beoogd vast docent Paul Janssen, ziek werd en overleed.
Vanaf 2015 hebben we er ons voor ingezet dat er in Vlaanderen een vergelijkbare opleiding van start kon gaan. Lees hier meer over de Vlaamse opleiding.
In 2007 hebben we voor de twee groepen die toen de opleiding volgden een tweedaagse excursie georganiseerd, o.a. naar de Millingerwaard en Insel Hombroich (over de grens in Duitsland). Hieronder enkele foto’s van deze inspirerende tweedaagse.
Tien jaar later, in september 2017 vond er in het kader van de opleiding een tweede tweedaagse plaats. Dit keer op Texel. Voor deze activiteit waren de cursisten van alle voorgaande edities van de opleiding uitgenodigd. Lees hier meer over deze geslaagde reünie.
Verder lezen:
- Artikel: Heel even onder de gelukzaligen (Willy Leufgen, Oase, zomer 2006)
- Artikel: Samen leren met de natuur als inspiratiebron (Marianne van Lier, Oase, herfst 2007)
- Artikel: Leren denken vanuit de natuur (Lilian Verhaak, Tuin & Landschap 14, 2009).