De eerste excursies begonnen al tijdens de oprichtingsbijeenkomst 21 april 1995 op het Kaageiland, in Leiden en Leiderdorp. Daarop volgde er 22 jaar lang een ontmoetings- en uitwisselingscultuur van grote diversiteit maar ook continuïteit. Als het even lukte kwamen we tweemaal per jaar bij elkaar, één eendaagse en een tweedaagse ontmoeting. 44 unieke gelegenheden om vrienden en collega’s op spannende, voor velen vaak nieuwe plekken tegen te komen. In wezen droeg het netwerk zich zelf door zoveel mogelijk elkaars locaties te bezoeken, de ‘lokale helden’ veel ruimte te gunnen, hem of haar zoveel mogelijk te laten bepalen hoe het programma het best in elkaar zou passen. En dat aan te vullen met begeleide wandelingen in de échte natuur, die dan soms weer als grootschalig referentiebeeld voor een natuurtuin diende. Regelmatig gingen we ook thematisch aan de slag op locaties die zich daarvoor het meest schikten. En af een toe een lustrumfeest of een opening mee te vieren vonden we altijd spannend: count your blessings!
1995
- 21 + 22 april: oprichtingsvergadering Vakgroep Heemtuinbeheer met 15 deelnemers. Wij bezochten het heempark in Leiden en de heemtuin in Leiderdorp. ’s Avonds was er een lezing van Marcel Wasscher over libellen. We sliepen in de watersportherberg Orion op het Kaageiland. Hein van Schie hielp bij de voorbereidingen.
- 25 augustus: studiedag/excursie waterkwaliteit en waterbeheer in en nabij heemtuin Presikhaaf in Arnhem. O.a. een fietsexcursie waarbij we de beek die door de heemtuin stroomt volgden tot aan de bron. Vooral voorbereid door heemtuinbeheerder Ruud Bokhove.
1996
- 26 + 27 april: tweedaagse bijeenkomst in Noord-Brabant. Met medewerking van Henk Moller Pilot, deskundig op het gebied van de aquatische oecologie. We bezochten de heemparken in Eindhoven en Schijndel, overnachtten op De Kleine Aarde in Boxtel, waar we ook rondgeleid werden. Wim Niemantsverdriet was de mede-organisator van deze tweedaagse.
- 6 september: studiedag/fietsexcursie in Amsterdam. Samen met Wilde Weelde (toen nog werkgroep van Stichting Oase). Thema nog steeds water: wateronderzoek in de heemtuin in het Amstelpark. Langs het waterrijke Ecolint en de Groene As naar natuurtuin De Wiedijk (rondleiding, picknick in de boomgaard). Als toetje nog langs de floatlands in de Boerenwetering. Mede voorbereid door Ruud van Kempen en Pieter van Balkum.
1997
- 2 + 3 mei: tweedaagse bijeenkomst in Den Haag e.o. Rondleidingen door heempark H.J. Bos, stadsnatuur in De Uithof, landschappentuin De Heimanshof (allemaal in Den Haag) en op de tweede dag de natuurtuin en het park Te Werve in Rijswijk. Ecocabaret en ecodiner bij Stichting Aardewerk in Den Haag. Overnachting in NJHC Kasteel Ockenburg. Medevoorbereid door Nico Kolthek en Cees Los.
- 26 juli: studiedag “Granen, grassen en schijngrassen” in de Heimanshof in Hoofddorp. Ton Engelman wist daar heel veel van en deelde die kennis graag met ons.
1998
- 15 + 16 mei: tweedaagse bijeenkomst in Nijmegen e.o. Thema: successie. Dr. Ger Londo verzorgde een lezing hierover in het Dijkmagazijn in Beuningen. Daarna bezochten we de Oasetuin en de Beuningse uiterwaarden. De tweede dag volgde een fietsexcursie naar de heemtuin Heumens Heem in Malden, de Educatieve Natuurtuin Goffert en natuurtuin Bottendaal in Nijmegen. We overnachtten in het voormalige klooster De Refter in Beek-Ubbergen.
- 23 oktober: successie als leidraad van een wandeling door de ondertussen al meer dan een halve eeuw oude Amstelveense heemparken De Braak en het Jac. P. Thijssepark. Een bezoek aan de befaamde biotoopschalen in de gemeentekwekerij in de Braak hoorde ook bij het programma. Rondleiding en medevoorbereid door Hein Koningen.
1999
- 18 + 19 juni: tweedaagse bijeenkomst in Vlaardingen en Rockanje. Het thema was nog steeds successie, maar dit keer toegespitst op het thema storingsplanten. Wim Kanbier schreef een bijdrage “Storing of dynamiek”. Op het programma stond een fietsexcursie o.l.v. Ben van As door Vlaardingen met een bezoek aan de heemtuin in Vlaardingen West en het heempark in het Holypark. Overnachting in het NIVON-huis in Hoek van Holland. Op de tweede dag bezochten we heemtuin Tenellaplas in Rockanje en aansluitend twee verschillende gedeelten van Voorne’s Duin, waar we de effecten konden zien van de keuze voor verschillende vormen van beheer: begrazing (Zuidhollands Landschap) resp. maaibeheer (Natuurmonumenten). Mede voorbereid door Wim Niemantsverdriet.
- 16 oktober: successie op de heemtuin in Muntendam, mede georganiseerd door Klaas Steenbergen. Het werd een drukbezochte, mooie excursie – de laatste van het hele millenium! – in het ‘verre’ Oost-Groningen!
2000
- 26 + 27 mei: tweedaagse bijeenkomst in West-Brabant. N.a.v. een artikel in Oase van Hein van Schie komt het thema: “Waar doen we het eigenlijk allemaal voor”, naar boven drijven. Dit leidde tot de volgende gedachtenuitwisseling: “De plaats van openbare heemtuinen in de 21e eeuw”. We bezochten de nieuwe natuurtuin in Breda, de Liniehof in Made (26.5.) en de heemtuin in Rucphen, het natuurgebied Pannenhoef en natuurpark D’n Ouden Leemput in Etten-Leur. We overnachtten in Conferentieoord Bovendonk in Hoeven en werden bij de voorbereiding geholpen door twee generaties familie Stoop uit Made.
- 6 oktober: eendaagse fietsexcursie door Gouda. We bezochten met André van Kleinwee het Heempad langs de Bloemendaalseweg en Park Noorderhout in Gouda en Lian van Oers en Hans Schaap lieten ons heemtuin Het Goudse Hout uitgebreid zien.
2001
- 14 en 15 juni: twee zeer succesrijke eendaagse excursies ‘In de voetsporen van dr. Ger Londo’: op bezoek in de Alterra-tuin in Wageningen, de Londotuin in Leersum en de prive-tuin van Ger Londo in Scherpenzeel. Lees hier meer over twee van de bezochte tuinen: Alterra-tuin in Wageningen, en de Londotuin in Leersum.
- 21 en 22 september: tweedaagse bijeenkomst in Oost-Brabant. Het thema was nog steeds: “Waar doen we het toch allemaal voor?”. Deze keer extra aandacht voor de fauna. We bezochten achtereenvolgens De Kleine Aarde in Boxtel, de Insectentuin in Veghel, het Natuurcentrum De Specht en natuurroutes in Handel, het Natuurhistorisch Museum en de tuin in Asten en Natuurtuin De Robbert in Helmond. Overnachten deden we in het voormalige klooster De Weijst in Handel. Mede voorbereid door Wim Niemantsverdriet.
2002
- 24 mei: Ruud van Kempen (Natuurtuin De Wiedijk in Amsterdam-Osdorp) nodigde zijn collega’s uit t.g.v. de opening van het nieuwe natuurtuingebouw. Na de rondleiding door De Wiedijk en het gebouw wandelden we langs de Sloterplas naar heemtuin Sloterpark.
- 5 + 6 juli: tweedaagse bijeenkomst in Twente. Na een natuur-fietsexcursie (o.a. natuurontwikkelingsgebied Stroothuizen o.l.v. Kees Both) en een warme maaltijd in het befaamde Paradijs in Enschede overnachtten we in het NIVON-huis Bornerbroek. De tweede dag stond geheel in het teken van de vier relatief kleine Twentse heemtuinen in Hengelo, Enschede, Haaks-bergen en Nijverdal. Bij de voorbereiding heeft vooral Hendrik ter Haar ons geholpen.
2003
- 9 mei: dagje Zoetermeer op uitnodiging van de gemeente Zoetermeer n.a.v. het 25-jarig bestaan van de natuurtuin. Rondleiding door de jarige natuurtuin en het Buijtenpark o.l.v. Johan Vos en Jan Rensink.
- 12 september: dagje Kampen wederom op uitnodiging van de gemeente. Aebe Poutsma, 25 jaar bij de gemeente in dienst, liet ons zijn biotoop uitgebreid zien, waaronder uiteraard de plaatselijke heemtuin.
2004
- 12 – 14 mei: driedaagse excursie door Zuid-Limburg. Heemtuin De Heebrig in Vijlen, de zinkflora van Plombières (net over de Belgische grens) en de Wahlwiller graften waren de doelen van de eerste dag. De tweede dag stonden heemtuin Sjloensheim in Oud-Valkenburg, de Orchideeëntuin in het Gerendal en – als extra natuurkicks – een natuurontwikkelingsgebied langs de Geul en de Schone Grub in het Savelsbos op het programma. En de derde dag fietsten en wandelden wij o.l.v. Paul Janssen door het vele natuurschoon in en direct rond Maastricht: Hoge Fronten, de Pietersberg en de oude stadsmuren met de unieke flora waren zeker hoogtepunten, maar b.v. ook een natuurtuin bij de St. Christoffelschool. Overnachten deden we in Eckelrade (bekend van andere excursies). Hulp bij het organiseren en de uitvoering hadden we vooral van Luc Stroman en Paul Janssen. En deelnemers Johanna Berghuis en Klaas Steenbergen schreven na afloop voor hun eigen heemtuinkrantje in Muntendam nog een verslag.
- 10 september: fiets-bootexcursie Dordrecht/Papendrecht met een bezoek en rondleiding aan de landschappentuin in Park Weizigt, Dordrecht en de Educatieve Tuin in Papendrecht. Hulp bij de voorbereiding hadden we van Nel Welschen en Angeline Tiedema.
2005
- 2 en 3 juni: tweedaagse bijeenkomst in Zeeland. We bezochten de tuin en het centrum van MEC De Korenbloem in Vlissingen, de heemtuin Terra Maris in Oostkapelle, aten lekker in B.D. boerderij Ter Linde en sliepen in Studiecentrum De Schelphoek in Serooskerke. De tweede dag begonnen we met een vogelexcursie langs de inlagen van Schouwen. Daarna kregen we nog een rondleiding door de Heemtuin De Hollandse Hoeve in Goes en sloten we de excursie af met een wandeling over en langs de bloemdijken van de Zak van Beveland. Erik Speksnijder hielp ons bij de organisatie.
- 23 september: feestelijke vakgroepbijeenkomst t.g.v. 80 jaar Thijsse’s Hof in Bloemendaal en 30 jaar Heimanshof in Hoofddorp met uiteraard druk bezochte rondleidingen door de jarige heemtuinen.
2006:
- 20 en 21 april: tweedaagse excursie Castricum, Bergen aan Zee en Egmond-Binnen. Start in de Tuin van Kapitein Rommel in Castricum t.o. het NS-station. Rondleiding en dan door naar het nabij bezoekerscentrum van de PWN, De Hoep, waar Tycho Hoogstrate, voorheen beheerder van Heemtuin Leiderdorp, ons verwachtte voor een rondleiding door ‘zijn’ duinen, ‘De Limiet’. Maaltijd in Het Zeehuis (NIVON) in Bergen aan Zee, daarna wandeling over het strand en langs zee en dan ’s avonds nog een presentatie ’11 jaar Vakgroep Heemtuinbeheer en hoe nu verder?’. De volgende dag een rondwandeling door de kleine heemtuin Parnassia in Bergen aan Zee, een wandeling door de duinen naar de kunstmatige duindoorbraak De Kerf en dan na de lunch richting Egmond-Binnen, waar Peter Lassooij in zijn particuliere natuurtuin De Wielenmaker op ons wachtte.
Nieuwe coördinatiegroep
Vanaf de zomer van 2006 hebben Hein Koningen, Luc Stroman, Angeline (de eerste periode) en Douwe Tiedema eveneens 11 jaar lang veel energie gestoken in het organiseren van excursies en studiedagen voor en met de Vakgroep. Lees hier de verslagen van deze excursies.