Workshops maakten regelmatig deel uit van studiedagen/symposia die we zelf georganiseerd hadden. Deze werden dan meestal door andere mensen verzorgd. Ook werden we zelf wel door andere organisaties benaderd om een workshop over groene schoolpleinen / speelnatuur te geven op een door hen georganiseerde bijeenkomst. Hieronder een aantal voorbeelden van beide.
Als het om een serie workshops gaat spreken we liever van ‘cursus’. Ook daarvan volgen hieronder een aantal voorbeelden.
Het schoolterrein als leerlandschap
Begin november 2002 verzorgde Springzaad (Marianne, Willy en Peter Peels, leerkracht van een Amsterdamse Jenaplanschool met een groen schoolplein) een workshop Het Schoolterrein als leerlandschap op de Landelijke Jenaplanconferentie. Het was de eerste keer dat we bewust de samenwerking zochten met iemand die vanuit de directe praktijk veel overtuigender kritische vragen kan beantwoorden. Die manier van werken beviel goed! We zouden dat een paar jaar later, nu samen met Elise van Kessel nog eens dunnetjes overdoen. Een derde keer (november 2009) gaven we samen een workshop op de Jenaplanconferentie. Nu onder de titel: Het schoolterrein als natuurlijke leeromgeving. Alle drie de Jenaplanconferenties waar we aan deelnamen vonden plaats in Sportcentrum Papendal (bij Arnhem).
Een nieuwe groene PABO in Nederland?
Door onze ervaringen in Zwitserland, waar biologiedocent Alex Oberholzer zo bijzonder effectief was in het realiseren van groene schoolpleinen (zowel bij de PABO zelf als bij kleuter- en basisscholen in de regio) waren we verheugd te horen dat biologiedocenten van PABO De Driestar in Gouda hun buitenruimte wilden vergroenen en Springzaad inschakelden om hen daarbij te ondersteunen. We ontwikkelden een cursus voor docenten en studenten, waarbij we in het studiejaar 2004 / 2005 interessante voorbeelden van groene schoolpleinen en educatieve tuinen lieten zien en ervaren. Zo bezochten we o.a. de groene buitenruimte van de PABO in Meppel en de Educatieve Tuinen De Enk in Rotterdam.
De docenten en studenten werden steeds enthousiaster. Tot ons aller grote teleurstelling bleek er uiteindelijk op hun eigen buitenterrein heel weinig mogelijk. Het asfalt dat we weg wilden halen om er een mooie tuin aan te leggen bleek niet op de grond te liggen, maar in de lucht te hangen! Dat zwevende asfaltdek mocht absoluut niet verwijderd worden.
Zelf aan de slag!
Na enkele jaren studiedagen en excursies naar geslaagde projecten te hebben georganiseerd, kregen we steeds meer behoefte zelf ook meer ‘te leren door te doen‘. Dat leidde in 2004 en 2005 tot goed bezochte, leerzame en heel praktische workshops in Beuningen, Den Bosch en Maastricht. De workshop in Maastricht zou in 2008 nog een staartje krijgen in Boxtel, waar ze bij De Kleine Aarde ook speelnatuur wilden aanleggen en een Springzaad workshop hun een goed middel leek.
Buiten je grenzen, natuurlijk creatief in Beuningen
Tijdens de tweedaagse Springzaadbijeenkomst in de Groene Driehoek (april 2004) kwam naar voren dat er veel behoefte bestond aan creatieve ideeën hoe je een natuurspeelplek kunt gebruiken.
We besloten dit zelfde jaar nog een heel praktische workshop te organiseren. Deze vond plaats op 30 oktober 2004, in de Beuningse Uiterwaarden. De titel waar we geïnteresseerden mee naar Beuningen lokten was: “Buiten je grenzen, natuurlijk creatief”. De 26 deelnemers beleefden een fantastische dag, met voor eind oktober prachtig weer. We konden met elkaar genieten van de creatieve opdrachten van William van den Akker en de fantasievolle resultaten.
Workshops bij Kinderopvang NulVier in Den Bosch
Op 11 juni 2005 konden de workshopdeelnemers bij NulVier, een Kinderopvanglocatie in Den Bosch, leren hoe je een wilgentunnel, een kruidenspiraal en een zintuigenmuur bouwt. Deze workshops organiseerde Springzaad samen met Buitenkans. Het ontwerp was van Marleen van Tilburg.
Tweedaagse workshop in Maastricht
Op 7 en 8 oktober 2005 leerde Stefan Wrobel de deelnemers van deze tweedaagse workshop hoe je van robiniahout en ander natuurlijk materiaal een prachtig speellandschap kunt maken. Deze workshop vond plaats op basisschool De Perroen in Maastricht. Achter de school ontstond tegelijk ook een zintuigentuin. Hier in Maastricht was het Paul Janssen die het leeuwendeel van de organisatie op zich nam, maar de school zelf was er ook actief bij betrokken. Zo werden de workshopdeelnemers welkom geheten met het zingen van het lied: Perroen Groen, door de kinderen, zorgde de school voor de catering en konden we in de school overnachten.
Speelnatuur op De Kleine Aarde
De Kleine Aarde in Boxtel wilde graag een gedeelte van hun terrein inrichten als speelnatuur. Maike Nelissen (toen nog werkzaam bij DKA) had in 2005 meegebouwd aan de speelnatuur in Maastricht, was daar enthousiast geworden en had haar collega’s daarom attent gemaakt op de mogelijkheid Springzaad hierbij te betrekken. Deze workshop vond plaats op 25 en 26 april 2008. Ook dit keer was het Stefan Wrobel die de deelnemers de kneepjes van het vak leerde.
Workshops Groene Schoolpleinen
Een andere organisatie waarmee Springzaad vanaf 2010 met veel plezier samenwerkte was Fonds 1818. We droegen inhoudelijk bij aan inspiratie- en studiemiddagen die door hen voor scholen in hun werkgebied Leiden, Den Haag, Zoetermeer en Delft georganiseerd waren, en ondersteunden hen bij andere activiteiten. Vanaf 2014 verzorgden we samen met de regionale speelnatuurconsulenten in het werkgebied van Fonds 1818 workshops Groene schoolpleinen – onderhoud, beheer en gebruik. Maatwerk per school! Meer over de hele Groene Schoolpleinencampagne lees je hier.
Cursus Vrij Spel voor Natuur en Kinderen
De behoefte aan een ‘eigen’ cursus voor Springzaad groeide. We ontwikkelden in 2010 samen met Hanneke van Vuure (Het Wilde Land) en Jeanette van der Meulen (KinderRijk Amstelveen) de 6-daagse cursus Vrij Spel voor Natuur en Kinderen. Die was vooral bedoeld voor NME-ers die speelnatuur in hun regio wilden gaan stimuleren. De cursus volgde de stappen in het proces, vond plaats in Amstelveen (en gedeeltelijk op een onbewoond eiland in het Gooimeer) en eindigde met een inspirerende excursie naar Rotterdam en Sliedrecht. In september dan nog gevolgd door een terugkomdag in Zoetermeer, georganiseerd door twee deelnemers, Maaike Kentie en Henry van Hoof.
Speelnatuur op Tiengemeten
Op 25 maart 2011 organiseerde Sigrun Lobst een workshopdag voor een aantal ervaren Springzaad- en Wilde Weelde leden om samen te brainstormen en kennis en ervaringen uit te wisselen. Het directe doel was met haar mee te denken over een optimaal ontwerp voor de Speelnatuur op het eiland Tiengemeten (Natuurmonumenten), maar belangrijk nevendoel was ook om elkaar makkelijker te kunnen vinden voor andere projecten. De studiedagen / zaai-acties met Reinhard Witt, bijna exact een jaar later, waren een direct vervolg op deze geslaagde workshopdag.
Groene schoolpleinen, van droom tot realisatie
Naast de al eerder genoemde workshopserie Groene Schoolpleinen – onderhoud, beheer en gebruik in het werkgebied van Fonds 1818, waren we vanuit Springzaad in 2012 ook nauw betrokken bij een cursus over groene schoolpleinen in Amersfoort ‘Van droom tot realisatie’. Deze cursus sloot in een aantal opzichten ook aan bij de cursussen voor (natuur)speeltuinen in Nieuwegein, Deventer, Amsterdam en Leiden in het kader van het Project Spelen Natuurlijk!
Cursus Speelnatuur
Een cursus met een heel andere doelgroep werd in 2013 door Mirjam Koedoot, in samenwerking met Springzaad, georganiseerd vanuit Hogeschool Larenstein in Velp. Deze cursus was vooral bedoeld voor beleidsmedewerkers bij de overheid en terreinbeherende organisaties.
Tiendaagse cursus Groene Schoolpleinen
In 2016 hebben we tenslotte nog de Groene Schoolpleinencursus georganiseerd. Deze cursus werd begeleid door ons samen, Willy Leufgen en Marianne van Lier. Het bijzondere van deze cursus was dat de deelnemers nauw bij de uitvoering werden betrokken. Iedere cursusdag (10 dagen in totaal) kreeg een thema, waarbij samen met een of twee cursisten passende locaties werden gezocht. Aan het eind van de cursus is deze powerpoint ontstaan, die een goed beeld geeft van de thema’s die behandeld zijn (klik op ‘diavoorstelling’, rechts boven). De deelnemers konden voor deze cursus bij het ministerie een voucher aanvragen, waarmee ze de cursus grotendeels konden betalen.